پیش نویس طرح پژوهش و پروپوزال نویسی در مقاله

      نظارت محتوا: دکتر سعیده ناطقی نیا      

دکتری مدیریت صنعتی

مدیر تحقیق و توسعه و مدیر برنامه مرجعیت بیمارستان لقمان حکیم.

مشاور پژوهشی دانشکده مجازی آموزش پزشکی و مدیریت دانشگاه شهید بهشتی.

عضو شورای پژوهشی و کارشناس پژوهشی مرکز توسعه تحقیقات بالینی.

مشاور پژوهشی سازمان نظام پزشکی کشور.

معاون پژوهشی بخش مراقبتهای ویژه مرکز پزشکی.

مولف چندین کتاب در حوزه های پزشکی و پژوهشی

استاد مشاور و مدرس دوره های پودمانی و بیش از 30 کارگاه آموزشی علمی و پژوهشی

  مدرس دوره : مهندس فاطمه رجبی  

کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

کارشناس بهداشت حرفه ای مراکز بهداشت  و مسئول و مربی ارتقا موسسه نگین تهران

در زمینه های سم شناسی شغلی، نمونه برداری و آنالیز نمونه های هوا، حوادث شغلی و ترافیکی، ارزیابی و مدیریت ریسک، بهداشت حرفه ای، آلودگی هوا، تجزیه و ارزشیابی آلاینده های شیمیایی محیط کار، کنترل آلاینده های شیمیایی محیط کار، صدا و ارتعاش در محیط کار، عوامل فیزیکی در محیط کار، بررسی و تجزیه و تحلیل حوادث ناشی از کار

مدرس دوره های ارتقا و سلامت ایمنی و محیط کار

فهرست مطالب دوره :

تهیه پیش‌نویس طرح تحقیق

عنوان تحقیق

 بیان مسئله

پیشینه پژوهش

اهداف و فرضیه‌ها

 روش تحقیق و ابزار

تعریف سرقت عملی در نگارش مقاله

راه های اجتناب از سرقت علمی

نرم‌افزارهای بررسی سرقت علمی

***

برای پیشبرد مناسب هر تحقیق و پژوهش علمی، داشتن چارچوب‌های قبلی و مناسب الزامی است. به همین منظور پژوهشگر یا دانشجو برای انجام پژوهش باید نقشه‌ای را ترسیم کند که با حرکت بر طبق آن در یک طرح تحقیقاتی به اهداف خود می‌رسد؛ به عبارت دیگر این نقشه همانند نقشه ساخت یک ساختمان (پایان‌نامه یا پژوهش) است که قبل از ساخت نیاز به گرفتن مجوز آن از مراجع مرتبط دارد. دانشجو نیز برای اینکه بتواند مجوز انجام پایان‌نامه خود را بگیرد باید یک طرح کلی و ابتدایی از این پژوهش را ارائه دهد. به این طرح کلی، طرح تحقیق (Proposal) گفته می‌شود.

کلمه Proposal (پروپوزال) در لغت به معنای: برنامه یا پیشنهادی است که به صورت رسمی به فرد یا گروه مسئول داده می‌شود. معمولاً در آن سعی می‌شود تا ارکان کلی و اساسی پژوهش به طور مختصر آورده شود. اجزای تشکیل دهندة طرح تحقیق ممکن است بر اساس زمینه مطالعه یا ملزمات هر موسسه قدری متفاوت باشد.

بخش‌های دیگری که ممکن است در یک طرح تحقیق ارائه شوند: اطلاعات مربوط به پایان‌نامه، کلمات کلیدی، پرسش‌های پژوهش، چکیده، مقدمه، برآمدهای فعلی پژوهش (Current result & preliminary works)، محدودیت‌ها (Limitations)، متغیرها، تعاریف عملیاتی، ملاحظات اخلاقی، تجهیزات مورد نیازو منابع اما به طور کلی و در بیشتر موارد طرح تحقیق که مهم ترین موارد هستند ، شامل بخش های زیر است:

1- عنوان تحقیق  2-بیان مسئله  3-پیشینه پژوهش  4-اهداف و فرضیه‌ها  5-روش تحقیق و ابزار

شما بعد از آنکه عنوان تحقیق خود را بر اساس نکاتی که در مطلب گفته میشود نوشتید ، نوبت به بیان مسئله می رسد چرا که هدف نهایی انجام هر تحقیق، یافتن پاسخِ یک قسمت مجهول در آن زمینة علمی است. اگر از ابتدا بخواهیم نگاه کنیم طرح این مسئله می‌تواند از حل آن اساسی‌تر باشد. ما ملاک هایی را در این مطلب ذکر کردیم که به شما در این باره کمک می کند

بعد از آنکه شما به عنوان محقق موضوع یا مسئله پژوهشی خود را انتخاب می‌کنید، جستجوی شما درباره این مسئله می‌تواند از دیگر پژوهش‌های انجام شده آغاز شود. انجام این جستجو یا بررسی متون (Literature Review)و بیان آن در پروپوزال می‌تواند به چندین دلیل انجام شود. محقق با این کار به دنبال آن است تا دیگر پژوهش‌ها را برای خواننده به اشتراک بگذارد، معیاری برای مقایسه نتایج این پژوهش با دیگر پژوهش‌ها به خواننده بدهد و اینکه جایگاه و اهمیت پژوهشِ خود را در بین دیگر پژوهش‌ها مشخص کند؛ بنابراین در این بخش پژوهشگر خلاصه و چکیده‌ای از مطالعات مهم و مربوط انجام شده در آن زمینه را شرح می‌دهد.

زمانی که شما منابع مرتبط با مسئله پژوهشی خود را یافته اید و به آن‌ها دسترسی دارید، با دنبال کردن مراحل گفته شده در مطلب از آن منابع در نگارش پیشینه پژوهش استفاده کنید:

مسئله‌ای که ما در بخش «بیان مسئله» شرح دادیم، حل نمی‌شود مگر اینکه به ما آن را در قالب فرضیه یا فرضیه‌هایی (Hypothesis) بیان کنیم. فرضیه مانند جاده‌ای هموار است که سفر در طول آن را برای ما راحت‌تر می‌کند؛ و اگر پژوهشی بدون فرضیه باشد، محقق سرگردان خواهد بود. در مسئله ما مشخص کردیم که می‌خواهیم چه کاری انجام دهیم و به دنبال چه چیزی هستیم. فرضیه مشخص می‌کند که چگونه باید آن را انجام دهیم و به آن هدف برسیم. از فرضیه تعریف‌های گوناگونی ارائه می‌شود که تعریف آن توسط Sekaran به این صورت است: «یک فرضیه، یک حدس مبتنی بر دانش یا تجربه در مورد حل یک مسئله است و آن را می‌تواند به عنوان یک رابطه فرضی بین دو متغیر دانست که به صورت گزاره‌های قابل آزمون ارائه می‌شود.»

و در آخر به روش تحقیق و ابزار آن می رسیم به عنوان مثال آیا این پژوهش یک مطالعه پرسشنامه‌ای است یا آزمایشگاهی؟ چه روشی را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید؟ آیا از روش مورد شاهدی (case-control study) در مطالعه خود استفاده خواهید کرد؟ یا روشی دیگر؟ (مثل روش توصیفی (Descriptive research) یا روش مقطعی (cross-sectional study)

چه کسانی در این مطالعه شرکت می‌کنند؟ از چه وسایل و دستگاه‌هایی برای اندازه‌گیری یا از چه پرسشنامه‌ای استفاده می‌کنید؟ چه برنامه‌ای برای پردازش و تفسیر داده‌های به دست آمده دارید؟ و ...

از سرقت علمی در نگارش مقاله چه میدانید ؟

سرقت علمی عبارت است از «استفاده از جملات و ایده دیگران به عنوان ایده خود» که این امر ممکن است به دلیل جهل یا عدم اطلاع از راه صحیح استناد کردن باشد. باید توجه داشت که در هر مقاله‌ای ممکن است مشابهت با دیگر آثار وجود داشته باشد. به صرف وجود شباهت نمی‌توان یک اثر را فاقد اعتبار دانست. چرا که در نهایت اکثر پژوهش‌ها بر اساس آثار و پژوهش‌های قبلی انجام گرفته است و در بیشتر مقالات علمی، نشانی از پژوهش‌های قبلی یافت می‌شود. پس بدیهی است که بین مقالات درصدی از شباهت یافت شود؛ اما اینکه چه درصدی از این شباهت‌ها قابل قبول است، بر اساس مجله و موسسه متفاوت است.

مطالب مفیدی در ادامه مطلب در خصوص سرقت علمی در نگارش مقاله برای شما آوردیم که می توانید میزان سرقت علمی را به حداقل برسانید